De kop boven een artikel in MBO-today van 10 juni 2016 luidt: MBO-leerlingen willen meer uitdagingen. Ondanks het feit dat de helft van de leerlingen tevreden is, is dus de andere helft niet tevreden, mist uitdaging en motivatie. Een uitslag waardoor ik mij afvraag: kunnen we daar eens over doorpraten? Wat heeft de gemiddelde leerling nodig om wel gemotiveerd te raken en uitdaging te voelen? Hieronder mijn blik op deze vragen.
Beeld
In mijn eigen werksetting als adviseur ben ik er van overtuigd dat je wat je van de ander vraagt ook zelf oefent, door-oefent, evalueert en beheerst. In veel Mbo scholen die in mijn werk voorbij komen, spreek ik met verschillende studenten, docenten en leidinggevenden. Van studenten hoor je inderdaad vaak dezelfde verhalen: “we werken teveel achter de computer” of “we werken teveel zelfstandig, ik heb geen begeleiding” of: “de docent weet helemaal niet hoe het op mijn stage is en zegt alle verkeerde dingen”.
Dat werkt demotiverend voor de student en wat weer doorwerkt op de docent, want de student is niet gemotiveerd, dus krijg je een neerwaartse spiraal van demotivatie in de school.
Practise what you preach
Docenten hebben terecht verwachtingen van studenten. Deels is het echter onterecht: vaak vraagt de docent iets van de student, wat in de school organisatie zelf niet gebruikelijk is:
- samen aan een opdracht werken,
- samen leren in een groepje,
- reflecteren op eigen werk en dat van elkaar.
Wat houdt de docent tegen om zelf deze werkvormen samen met het team toe te passen om blijvend een lerende organisatie te zijn / worden? We verwachten creativiteit en innovatie van studenten terwijl we dat zelf niet altijd toepassen. We vragen een nieuwsgierige, open, lerende houding van studenten, bij voorkeur in samenwerking met elkaar. Doen we dat zelf eigenlijk wel? Hoe reflectief is de docent op zijn eigen handelen? Op de wereld om hem heen?
Ook hoogleraar Marjan Vermeulen benoemd in haar oratie het belang van samen leren en praten met elkaar in het team over de praktijk van alle dag. Wat hebben docenten nodig om dat voor elkaar te krijgen? Gaat dit hand in hand met de motie van Paul van Meenen omtrent de verlaging van het gemiddelde aantal lesuren? Zit daar de oplossing of gaat het om iets heel anders als een cultuur- en gedragsverandering?
Verbind door uitdaging te zoeken in de professionele dialoog
Zelf geloof ik in dat laatste: cultuur- en gedragsverandering. Er zijn uitermate betrokken docenten die vernieuwend en reflectief kijken naar de eigen lessen. Met elkaar delen, al is dat al weer wat minder zichtbaar. Hoe de verdeling is tussen docenten heb ik niet in een onderzoek kunnen vinden, maar ik schat in dat dit net als de uitslag van de JOB enquête, ongeveer om de helft van de docenten gaat. Eén helft die zichtbaar uitdagend werkt en één helft waar dat niet zichtbaar is. Kunnen we met elkaar in een dialoog praten over motivatie, proactief innoveren en leren organiseren naast een lerende organisatie zijn? Dick en ik dagen je uit!
